Περιγραφή

Η δράση αυτή θα αποτυπώσει το σύνολο των αναγκαίων δράσεων στην Υγεία και Κοινωνική Ασφάλιση προκειμένου να μπορέσουν να σχεδιαστούν συγκεκριμένες ηλεκτρονικές υπηρεσίες οι οποίες θα βασίζονται σε κοινό πληροφοριακό υπόβαθρο.

Η δράση αυτή χωρίζεται στις παρακάτω φάσεις:

Φάση 1: ανάλυση αναγκών των εμπλεκομένων φορέων, υφιστάμενη κατάσταση και υποχρεώσεις της Πολιτείας σε διεθνές επίπεδο

Φάση 2: Καθορισμός των αναγκαίων ψηφιακών υπηρεσιών και των θεσμικών παρεμβάσεων

Φάση 3: ανασχεδιασμός διαδικασιών.

Φάση 4 δημιουργία σχεδίων δράσης για κάθε υπηρεσία χωριστά

Φάση 5 τη δημιουργία ενός οδικού χάρτη εφαρμογής ηλεκτρονικών υπηρεσιών στην υγεία και κοινωνική ασφάλιση

Η υλοποίηση του «προγράμματος» που θα προκύψει θα πρέπει να ανατεθεί σε φορέα που θα αναδειχθεί σε eHealth Competence Center, ευρείας αποδοχής σε διακομματικό επίπεδο προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση του προγράμματος σε βάθος χρόνου.

Σκοπός – Στόχος

Στόχος της δράσης είναι να δημιουργηθεί ένας οδικός χάρτης υλοποίησης ηλεκτρονικών υπηρεσιών στην υγεία και κοινωνική ασφάλιση ο οποίος θα αντέξει στον χρόνο, θα είναι συναφές με τα δρώμενα διεθνώς, θα αξιοποιεί τα διεθνή πρότυπα και τις μεθοδολογίες.

Η ευρεία συμφωνία και συναίνεση είναι απαραίτητη για την υλοποίηση των βημάτων του οδικού χάρτη, με την εμπλοκή και συμφωνία όλων των εμπλεκόμενων μερών.

Στόχος του οδικού χάρτη είναι σε βάθος χρόνου να ομαλοποιηθεί η αγορά πληροφορικής στον τομέα αυτό, να ομογενοποιηθούν τα παραγόμενα δεδομένα και τελικά να βελτιωθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής ασφάλισης στους Πολίτες.

Μέτρα υλοποίησης

Παρακάτω αναλύονται συνοπτικά οι 5 φάσεις υλοποίησης της δράσης

Φάση 1: ανάλυση αναγκών των εμπλεκομένων φορέων, υφιστάμενη κατάσταση και υποχρεώσεις της Πολιτείας σε διεθνές επίπεδο (μνημόνιο, κοινοτικές οδηγίες, κλπ). θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για παράδειγμα τα τρέχοντα έργα των συναρμόδιων υπουργείων που υλοποιούνται με Εθνικούς πόρους ή και με πόρους του ΕΣΠΑ (πχ ηλεκτρονική συνταγογράφηση), οι Ευρωπαϊκές πολιτικές (πχ έργο epSOS, ;έργο STORK, νέα κοινοτική οδηγία 2011/24/ΕΕ 2011περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης), κλπ.

Φάση 2: Καθορισμός των αναγκαίων ψηφιακών υπηρεσιών και των θεσμικών παρεμβάσεων που απαιτούνται. Οι σχεδιαζόμενες υπηρεσίες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, τις νομοθετικές παρεμβάσεις που θα απαιτηθούν για τη θεσμοθέτηση τους, τις βελτιώσεις στα καθηκοντολόγια των εμπλεκόμενων δημόσιων λειτουργών κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, κλπ.

Φάση 3: ανασχεδιασμός διαδικασιών με σκοπό τη δημιουργία νέων ψηφιακών υπηρεσιών (πχ ηλεκτρονική συνταγογράγηση) αποτυπώνοντας τις πληροφοριακές υποδομές που θα χρησιμοποιηθούν (υφιστάμενες, νέες), την πληροφοριακή υποδομή που θα εφαρμοστεί (ΕΠΔΥ εφόσον υπάρχει), κλπ.

Φάση 4 δημιουργία σχεδίων δράσης για κάθε υπηρεσία χωριστά αποτυπώνοντας τον αναγκαίο χρόνο υλοποίησης, τους στόχους, το κόστος, τα σημεία που πρέπει να προσεχθούν, τα βήματα υλοποίησης, την ανάλυση του ρίσκου, τις μεθόδους χρηματοδότησης, καθορισμός κινήτρων (incentives) για τους τελικούς χρήστες, κλπ.

Φάση 5 τη δημιουργία ενός οδικού χάρτη εφαρμογής ηλεκτρονικών υπηρεσιών στην υγεία και κοινωνική ασφάλιση σε βάθος 10τίας ο οποίος θα ανανεώνεται και θα επικαιροποιείται σε ετήσια βάση, λαμβάνοντας υπόψη τα σχέδια δράσης ανά ηλεκτρονική υπηρεσία, τις αλληλεπιδράσεις που υπάρχουν, τις ανάγκες για θεσμικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να έχει προέλθει μετά από μια εκτεταμένη χρονική περίοδο concensus buildding μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων (stakeholders forum).

Επίσης ο οδικός χάρτης θα προτείνει και τα αναγκαία μέτρα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στον τομέα αυτό (Governance) κατά τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πηγή: έργο Calliope, www.calioppe.net.eu

Προκειμένου σταδιακά να μπορέσουν να ομογενοποιηθούν οι πληροφοριακές υποδομές στην Υγείας προτείνεται να δημιουργηθούν οι κατάλληλες πληροφοριακές υποδομές που θα επιτρέπουν τη μετάβαση από τη προμήθεια κλειστών πληροφοριακών συστημάτων στη προμήθεια υπηρεσιών λογισμικού που θα βασίζεται στη δημιουργία ηλεκτρονικών υπηρεσιών για τον τελικό χρήστη (ασθενή, ιατρό, ασφαλιστικό ταμείο, κλπ). Αυτό απαιτεί:

1. την προσήλωση και πλήρη αξιοποίηση των διεθνώς αποδεκτών προτύπων και πρωτοκόλλων υγείας όπως συμβαίνει διεθνώς σε παγκόσμια κλίμακα.
2. τη δημιουργία εθνικών συνόλων δεδομένων (minimum data sets) ως κοινό πυρήνα όλων των εφαρμογών κάθε τύπου βασισμένα σε κωδικοποιημένα στοιχεία και αποδεκτές κωδικοποιήσεις και ονοματολογίες  (πχ ICD10, ATC/DDD, κλπ).
3. την αξιοποίηση των βέλτιστων πρακτικών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και αξιοποίηση των ψηφιακών υποδομών που δημιουργούνται από το έργο epSOS ή και άλλα αντίστοιχα.
4. την αξιοποίηση των διεθνών μεθοδολογιών για την αξιολόγηση και πιστοποίηση διαλειτουργικότητας όπως το integrating the healthcare enterprise (IHE) το οποίο ήδη χρησιμοποιούν Κράτη όπως οι ΗΠΑ, η Αυστρία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη πιστοποίηση ή και τον έλεγχο της διαλειτουργικότητας και ανταλλαγής δεδομένων των πληροφοριακών συστημάτων που απαρτίζουν τις ενότητες ενός δικτύου υγείας, βάσει συγκεκριμένων σεναρίων χρήσης (integration profiles).

Επίσης θα πρέπει να εξεταστεί η δημιουργία ενός κεντρικού μηχανισμού διαμεταγωγής δεδομένων υγείας (Healthcare Information Management Service Bus) μονάδων υγείας  το οποίο θα διασφαλίζει την ακεραιότητα και την ποιότητα των δεδομένων υγείας που διακινούνται από την λειτουργία των μονάδων υγείας.  Ο κεντρικός αυτός μηχανισμός θα μπορεί να λειτουργεί σε κέντρο δεδομένων της δημόσιας διοίκησης .

Οι πληροφοριακές υποδομές των μονάδων υγείας χωρίζονται σε λειτουργικά ανεξάρτητες ενότητες (building blocks). Εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν 3-7 παρόμοιες οντότητες. Οι διεπαφές μεταξύ των οντοτήτων αυτών θα καθοριστούν με αυστηρά ορισμένα σενάρια διασύνδεσης (integration profiles) κατά ΙΗΕ, αξιοποιώντας κατά περίπτωση κωδικοποιήσεις και πρότυπα διεθνώς αποδεκτά με σκοπό την τυποποιημένη διασύνδεση των οντοτήτων αυτών.

Η δομή αυτή επιτρέπει την υλοποίηση ενός εθνικού πληροφοριακού συστήματος υγείας σε διακριτά βήματα ανάλογα με την ωριμότητα των μονάδων υγείας, τις στρατηγικές ανάγκες της πολιτείας και τις οικονομικές δυνατότητες για την υποστήριξη τόσο της υλοποίησης όσο και της μετέπειτα παραγωγικής λειτουργίας.

Με τη πρόταση αυτή καθίσταται δυνατή:

1. η επίτευξη ομοιογένειας των δεδομένων
2. η διατήρηση οντοτήτων που λειτουργούν ικανοποιητικά σε κάθε επίπεδο, από μια ολόκληρη ΥΠΕ, σε ένα ολόκληρο νοσοκομείο ή ακόμα και μιας εφαρμογής σε κάποιο νοσοκομείο.
3. Η αξιοποίηση των υποδομών διαλειτουργικότητας που έχουν προμηθευτεί οι ΥΠΕ στο παρελθόν (δημιουργώντας τοπικά «αντίγραφα» του κεντρικού μηχανισμού)
4. Η διασύνδεση με αυτοματοποιημένο τρόπο με κάθε δομή επιχειρησιακής ευφυΐας με δομημένο τρόπο (web services – XML)
5. Η μελλοντική διασύνδεση των Πληροφοριακών υποδομών των ΦΚΑ
6. Η μελλοντική υποστήριξη κεντρικών δομών του Κράτους πχ Κάρτα πολίτη, ΑΜΚΑ, κλπ
7. Η τροποποίηση των πληροφοριακών αναγκών της Πολιτείας (έντυπα, αναφορές, κωδικοποιήσεις, διαδικασίες, κλπ) μια φορά στον κεντρικό μηχανισμό με μηδαμινές επιδράσεις στα πληροφοριακά συστήματα των μονάδων υγείας
8. Η κεντρική διαχείριση κωδικοποιήσεων και εντύπων (στη μορφή CDA documents σε μορφή XML.)

Αποτελέσματα

Η προτεινόμενη δράση είναι εναρμονισμένη με τις εθνικές και κοινοτικές πολιτικές καθότι:

• Ανταποκρίνεται στις Κοινοτικές Οδηγίες για την προαγωγή και υιοθέτηση της διαλειτουργικότητας, όπως αυτές αναφέρονται στην Οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα Ηλεκτρονικών Φακέλων Υγείας (2-7-2008) καθότι διαχειρίζεται μια συνεχή διαδικασία προσαρμογής παραγόντων στην ηλεκτρονική υγεία (παράγραφος 4 της οδηγίας), επιταχύνει την υιοθέτηση ενός οργανωτικού πλαισίου διαλειτουργικότητας (οδηγία 6) , εφαρμόζει τη διαλειτουργικότητα ως αμιγές συστατικό της εθνικής στρατηγικής για την ηλεκτρονική υγεία (οδηγία 5) και λαμβάνει υπόψη τεχνικούς και άλλους κρίσιμους παράγοντες (θεσμικά ζητήματα, ασφάλεια, προστασία δεδομένων κλπ).
• Συμβάλλει στους στόχους της Στρατηγικής i2010, καθότι επιδιώκει τη σύγκλιση στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας με τα Κράτη-Μέλη και στη συμμετοχή της χώρας μας στη δημιουργία του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Χώρου Πληροφοριών με δεδομένα ηλεκτρονικής υγείας (Στόχος 1) και στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών υψηλής ποιότητας (Στόχος 3)
• Συμβάλλει στου στόχους της Digital Agenda 2020 καθώς (α) συνεισφέρει στη δημιουργία σταθερής και «Σφύζουσας ενιαίας ψηφιακής αγοράς»  ενώ αποτελεί σαφή δράση εντασσόμενη στη βασική δράση 5 σχετικά με τη διαλειτουργικότητα και την εφαρμογή των προτύπων ΤΠΕ. Παράλληλα συνεισφέρει στη βασική δράση 9 περί μοχλευσης περισσοτέρων ιδιωτικών επενδύσεων. Η δράση αυτή αποτελεί και δράση ελέγχου του ψηφιακού χάσματος. Τέλος συνεισφέρει στην υποστήριξη της Αειφόρου υγειονομικής περίθαλψης και την υποστήριξη με ΤΠΕ αξιοπρεπούς και ανεξάρτητης διαβίωσης
• Αξιοποιεί δράσεις και προγράμματα που υλοποιούνται σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο (βλ για παράδειγμα Έργα EpSOS, Calliope, Financing e-health, ERH Impact, κλπ).

Χρονικός προγραμματισμός

6-12 μήνες για τον σχεδιασμό του αρχικού οδικού χάρτη

6-12 μήνες για την ανοιχτή διαβούλευση και ολοκλήρωση του οδικού χάρτη

5 χρόνια για την υλοποίηση του (υπό βέλτιστες συνθήκες)

Εκτιμούμενο κόστος

Κόστος σχεδιασμού και διαβούλευσης του οδικού χάρτη: 200.000€ – 500.000€

Κόστος υλοποίησης του οδικού χάρτη: ανάλογα με τα σχέδια δράσεων των επιμέρους ηλεκτρονικών υπηρεσιών.